Hàm duy trì trong suốt bị nứt là sự cố không ai mong muốn. Vậy nguyên nhân vì sao hàm duy trì bị gãy hỏng? Cách nào để xử lý và khắc phục? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm được câu trả lời.
Hàm duy trì trong suốt là gì?
Sau khi tháo niềng, răng cần có thời gian để ổn định ở vị trí mới. Khi đó, hàm duy trì trong suốt là dụng cụ hỗ trợ phổ biến, giúp răng không bị xô lệch sau khi tháo niềng. Đây là khay nhựa trong suốt, được thiết kế riêng để ôm sát hàm răng và gần như trong suốt khi đeo.
So với hàm duy trì cố định kim loại, loại trong suốt có tính thẩm mỹ cao và dễ dàng tháo lắp khi ăn uống, vệ sinh. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả, bạn cần giữ khay luôn nguyên vẹn, không bị biến dạng hay nứt gãy.
Hàm duy trì trong suốt bị nứt có sao không?
Nhiều người thắc mắc liệu hàm duy trì trong suốt bị nứt có ảnh hưởng gì đến quá trình cố định răng không. Thực tế, thì tình trạng này tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được xử lý kịp thời.
- Khi hàm bị nứt, lực giữ trên răng không còn được đồng đều, dẫn đến hiệu quả cố định bị giảm.
- Răng có thể dịch chuyển lại vị trí cũ, gây mất tính thẩm mỹ và ảnh hưởng tiêu cực đến khớp cắn.
- Các vết nứt sắc cạnh còn có nguy cơ khiến cho nướu, lưỡi bị trầy, gây khó chịu khi ăn uống và giao tiếp.
- Khe nứt trên hàm dễ tích tụ thức ăn, từ đó tạo ra môi trường thuận lợi để cho vi khuẩn sinh sôi, gây tăng nguy cơ hôi miệng và viêm lợi.
7 nguyên nhân hàm duy trì trong suốt bị nứt, gãy, lỏng
Trong quá trình sử dụng, hàm duy trì trong suốt có thể bị nứt, gãy hoặc lỏng lẻo vì nhiều lý do khác nhau. Điều này không chỉ làm giảm khả năng cố định răng mà còn tiềm ẩn các nguy cơ ảnh hưởng đến kết quả chỉnh nha. Dưới đây là 7 nguyên nhân phổ biến khiến hàm duy trì trong suốt bị nứt mà bạn cần lưu ý.
Đeo hoặc tháo hàm không đúng cách, dùng lực quá mạnh
Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến cho hàm duy trì trong suốt bị nứt là thao tác đeo, tháo không đúng kỹ thuật và sử dụng lực quá mạnh. Tình trạng này làm suy yếu khí cụ, tạo ra các điểm nứt nhỏ dẫn đến hư hỏng sau một thời gian ngắn sử dụng.
- Dùng lực quá mạnh: Việc đẩy, ép hoặc kéo quá mạnh hàm duy trì sẽ gây ra áp lực bất thường lên nền nhựa mỏng, tạo ra các vết nứt vi mô. Các vết nứt ban đầu này sẽ lan rộng theo thời gian, dẫn đến gãy hoặc biến dạng toàn bộ hàm.
- Kỹ thuật tháo lắp sai: Các thao tác như chỉ dùng một tay, sử dụng lưỡi đẩy hàm hoặc cắn ép vào răng thay vì ấn nhẹ tay sẽ làm phân bố lực không đều, từ đó gây tình trạng nứt, cong hoặc lệch khí cụ.
Việc thao tác đúng kỹ thuật và sử dụng lực nhẹ nhàng, chính xác theo hướng dẫn của bác sĩ là yêu cầu cơ bản để duy trì được độ bền và hiệu quả của hàm duy trì trong suốt.
Hàm duy trì trong suốt bị nứt do tác động ngoại lực
Hàm duy trì trong suốt rất dễ bị tổn thương khi chịu tác động từ bên ngoài. Các tình huống như làm rơi hàm, ngồi đè lên hoặc va chạm mạnh trong quá trình bảo quản có thể gây vết nứt không thể phục hồi.
- Rơi rớt: Hàm duy trì rơi xuống bề mặt cứng như sàn gạch hoặc bê tông, lực va đập đột ngột có thể làm nứt, vỡ hoặc biến dạng bề mặt khí cụ, ngay cả khi vết nứt khó quan sát bằng mắt thường.
- Bị đè, nén: Việc để hàm duy trì không có hộp bảo vệ khiến cho khí cụ dễ bị ép, va chạm với vật dụng khác, dẫn đến bị biến dạng cấu trúc và xuất hiện vết nứt nhỏ tích tụ theo thời gian.
Nhai đồ quá cứng hoặc cắn vật cứng
Thói quen ăn nhai các loại thực phẩm cứng như đá lạnh, hạt còn vỏ,… tạo áp lực lớn lên khay duy trì trong suốt, từ đó bị nứt vỡ. Ngoài ra, nhiều người có thói quen cắn bút, cắn móng tay hay dùng răng để mở vật dụng,… cũng khiến cho hàm duy trì dễ nứt gãy. Chất liệu nhựa trong suốt chỉ được thiết kế để giữ răng ổn định, không chịu được lực mạnh kéo dài nên cần phải hạn chế nhai đồ cứng để bảo vệ hàm duy trì.
Tiếp xúc với nhiệt độ cao
Hàm duy trì trong suốt được làm từ nhựa chuyên dụng nhưng vẫn nhạy cảm với nhiệt độ cao. Khí cụ khi tiếp xúc với môi trường nóng hoặc nước nóng sẽ làm thay đổi cấu trúc vật liệu, dẫn đến bị cong vênh, nứt hoặc gãy. Cụ thể:.
- Tiếp xúc với nước nóng: Rửa hàm duy trì bằng nước sôi hoặc nước nóng trên 40°C sẽ làm nhựa bị giãn nở, mất đi hình dạng chuẩn. Các thay đổi nhỏ này sẽ làm tăng áp lực lên hàm, gây ra nứt khí cụ trong quá trình sử dụng.
- Môi trường nhiệt độ cao: Cất giữ hàm duy trì ở nơi có nhiệt độ cao sẽ khiến vật liệu nhựa bị mềm, biến dạng dẫn đến tình trạng hàm duy trì bị lỏng và xuất hiện các vết nứt nhỏ.
Vệ sinh sai cách khiến hàm duy trì trong suốt bị nứt
Một số trường hợp vô tình làm hỏng hàm duy trì do vệ sinh không đúng cách. Việc ngâm khay trong nước nóng hoặc dùng bàn chải lông cứng để vệ sinh làm nhựa bị biến dạng, giòn và dễ nứt. Ngoài ra, sử dụng các chất tẩy rửa mạnh cũng khiến bề mặt khay suy yếu nhanh hơn.
Hàm duy trì đã cũ, xuống cấp
Hàm duy trì trong suốt có tuổi thọ khoảng 6 đến 12 tháng, tuy nhiên thời gian sử dụng thực tế có thể dài hoặc ngắn tùy vào chất lượng vật liệu, thói quen ăn nhai và cách bảo quản. Sau thời gian này, nhựa có xu hướng bị xuống cấp, mất tính đàn hồi và dễ nứt dù không chịu lực mạnh.
Đây là hiện tượng tự nhiên do sự hao mòn trong quá trình sử dụng nên bạn không cần phải quá lo lắng. Nếu đã dùng lâu, bạn nên đi tái khám để được thay mới, tránh rủi ro răng mọc lệch do không được cố định đúng cách.
Chất liệu kém hoặc lấy dấu sai kỹ thuật
Trong một số trường hợp, hàm duy trì bị nứt sớm do chất liệu nhựa không đạt tiêu chuẩn. Nếu nha khoa sử dụng khay kém chất lượng, độ bền không được đảm bảo và dễ bị hỏng chỉ sau vài tháng.
Ngoài ra, quá trình lấy dấu răng sai kỹ thuật cũng là khiến khay không ôm khít, dẫn đến áp lực phân bố không đều và tạo ra vết nứt. Do đó, việc lựa chọn nha khoa uy tín để thiết kế hàm duy trì là điều cần thiết để niềng răng đạt hiệu quả như mong muốn.
Dấu hiệu nhận biết hàm duy trì trong suốt bị nứt
Không phải lúc nào vết nứt trên hàm duy trì cũng dễ nhận thấy bằng mắt thường, đặc biệt là với khay trong suốt. Nếu xuất hiện các biểu hiện dưới đây, bạn nên liên hệ với bác sĩ để kiểm tra sớm, tránh ảnh hưởng đến quá trình duy trì hàm sau khi niềng.
- Thấy vết nứt nhỏ khi soi dưới ánh sáng;
- Khay không còn ôm sát vào răng, cảm giác lỏng hoặc lệch so với trước;
- Xuất hiện ê buốt, khó chịu khi đeo;
- Ngay cả khi vệ sinh kỹ, các vi rãnh do vết nứt vẫn dễ bám vụn thức ăn, gây ra hôi miệng và là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn gây ra viêm lợi hoặc sâu răng.
Cần làm gì khi hàm duy trì trong suốt bị nứt, gãy, lỏng?
Khi nhận thấy hàm duy trì trong suốt bị nứt, gãy hoặc lỏng, bạn cần thận trọng và xử lý đúng cách ngay từ thời điểm đầu tiên. Việc chủ động ứng phó sẽ giúp hạn chế tối đa ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả chỉnh nha. Dưới đây là các bước cần thực hiện:
Dừng sử dụng ngay
- Trường hợp bắt buộc dừng: Hàm bị nứt lớn, bị tách thành nhiều mảnh, hoặc có cạnh sắc gây ra đau, trầy xước, chảy máu nướu, má, lưỡi.
- Trường hợp có thể tạm thời đeo (cần tư vấn từ bác sĩ): Vết nứt nhỏ, không ảnh hưởng đến độ khít và không gây ra sự khó chịu khi đeo.
- Liên hệ ngay với bác sĩ: Mô tả chi tiết tình trạng của hàm duy trì, đặt lịch hẹn sớm để được kiểm tra và có phương án khắc phục (sửa chữa, làm lại hoặc thay thế hàm mới).
Tuyệt đối không tự ý sửa chữa:
- Không dùng keo dán: Các loại keo dán thông thường chứa nhiều hóa chất không an toàn và có thể làm sai lệch khí cụ, ảnh hưởng đến hiệu quả sau khi chỉnh nha.
- Sáp nha khoa chỉ là biện pháp tạm thời: Sáp chỉ giúp che phủ cạnh sắc để tránh gây ra tổn thương mô mềm, không có tác dụng giup phục hồi hay cố định lại cấu trúc hàm duy trì.
Bảo quản hàm duy trì:
- Dù khí cụ đã hỏng, vẫn cần phải rửa sạch, để khô và cất vào hộp bảo vệ.
- Mang theo khí cụ cũ khi đến nha khoa để bác sĩ đánh giá tình trạng và đưa ra hướng xử lý phù hợp nhất.
Cách phòng tránh vết nứt trên hàm duy trì trong suốt
Để kéo dài tuổi thọ của khay duy trì, đồng thời hạn chế hàm duy trì trong suốt bị nứt, bạn nên lưu ý một số điều dưới đây:
- Không được dùng răng để cắn vật cứng, hạn chế nhai kẹo cao su hoặc đồ ăn quá giòn, quá dai.
- Vệ sinh khay bằng bàn chải lông mềm và dung dịch chuyên dụng, không được dùng nước sôi hoặc hóa chất tẩy mạnh.
- Không phơi khay dưới ánh nắng hoặc để gần những nới có nguồn nhiệt cao.
- Tái khám định kỳ theo lịch hẹn để bác sĩ kiểm tra khay, kịp thời thay mới khi cần.
Hàm duy trì trong suốt bị nứt là tình trạng không nên bị xem nhẹ vì có thể ảnh hưởng đến kết quả chỉnh nha. Khi gặp sự cố, bạn cần làm là hãy đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và làm lại khay mới. Đồng thời cũng nên chăm sóc và sử dụng hàm duy trì đúng cách để phòng tránh hư hỏng.
THÔNG TIN NHA KHOA QUỐC TẾ KAIYEN
- Facebook: https://www.facebook.com/nhakhoakaiyenclinic
- Website: https://kaiyennhakhoa.com/
- Hotline: 0813336666
- Địa chỉ: 99 Trần Não, phường An Khánh, Thành phố Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh