Khớp cắn chéo là một dạng sai lệch khớp cắn khá phổ biến hiện nay. Tình trạng này gây ra mất tính thẩm mỹ và khả năng ăn nhai. Vậy nguyên nhân nào gây ra tình trạng khớp cắn chéo và cách điều trị nào hiệu quả. Bạn hãy cùng Nha Khoa Quốc Tế KAIYEN tìm hiểu về tình trạng ở bài viết dưới đây.
Khớp cắn chéo là gì?
Khớp cắn chéo không phải là dạng sai khớp cắn hiếm gặp. Đây là tình trạng răng ở phần hàm trên không đồng đều với nhau. Các nhóm răng sẽ có răng chìa ra ngoài, có răng thụt vào bên trong. Sự sai lệch này có thể ở nhóm răng phía trước (răng cửa, răng nanh) hoặc nhóm răng phía sau (răng hàm). Răng không đối xứng cũng không khớp với răng ở hàm dưới nên gây ra mất cân đối của hai hàm.
Khớp cắn chéo khiến cho cung hàm không được cân đối. Nhưng bạn sẽ khó nhận biết tình trạng này. Thông thường, bạn sẽ không thể nhận biết được người đối diện có bị khớp cắn chéo hay không nếu chỉ thông qua việc quan sát khuôn mặt. Mỗi khi cười hoặc khi ăn nhai thì răng mới lộ ra ngoài. Khi này, bạn sẽ nhận thấy nụ cười của họ không được tự nhiên. Nếu nhóm răng cửa gặp phải tình trạng này thì sẽ càng nhìn thấy rõ ràng.
Đặc điểm nhận biết của khớp cắn chéo
Bạn có thể nhận biết được tình trạng khớp cắn chéo nhờ vào các đặc điểm sau đây:
- Các răng trên một phần hàm nhưng không nằm trên cung răng. Các nhóm răng chìa ra ngoài hoặc thụt vào trong.
- Có răng nằm ở phần ngoài, có răng nằm vào bên trong. Cho nên không phân biệt được răng hàm dưới đưa ra ngoài hay ngược lại.
- Khi răng cửa bị khớp cắn chéo thì bạn sẽ nhận thấy hai hàm mất sự đối xứng.
- Khi răng cửa hàm trên lệch với răng cửa hàm dưới thì đường nối từ mũi đi qua khe răng cửa xuống cằm không phải là đường thẳng. Đường nối này bị gãy khúc ở khe giữa hai răng cửa.
- Sự không cân đối khi so giữa các nhóm răng với nhau. Đặc biệt là khi tình trạng này xảy ra với nhóm răng cửa.
- Răng ở hai cung hàm không chạm sát với nhau nên sẽ xuất hiện khe hở. Do đó làm suy giảm khả năng ăn nhai, khiến răng phải chịu nhiều áp lực hơn bình thường.
Có mấy loại khớp cắn chéo?
Khớp cắn chéo phía trước
Khớp cắn chéo phía trước là hiện tượng một vài răng cửa hàm trên nằm ở phía sau răng cửa hàm dưới và một số răng cửa hàm trên còn lại nằm phía trước răng cửa hàm dưới.
Khớp cắn chéo gần giống với tình trạng móm răng nhưng ở mức độ nhẹ nên không dễ nhận biết và thường dễ nhầm lẫn với tình trạng khớp cắn sâu.
Để phân biệt chính xác, bạn có thể quan sát nếu toàn bộ nhóm răng cửa hàm trên đều nằm phía sau răng cửa hàm dưới thì là tình trạng khớp cắn sâu. Ngược lại, nếu răng cửa có cái thò cái thụt thì sẽ là khớp cắn chéo.
Khớp cắn chéo phía sau
Khớp cắn chéo phía sau (phía lưỡi, phía má) là tình trạng mà một hoặc nhiều răng trong nhóm răng hàm (răng nanh, răng tiền hàm, răng hàm) trên nằm thụt lùi vào trong theo chiều ngang so với nhóm răng hàm dưới.
Theo các báo cáo thống kê, trên thế giới sẽ có khoảng 16% dân số có khớp cắn chéo phía sau. Để xác định mình có đang bị khớp cắn chéo sau không, bạn có thể sử dụng tay để cảm nhận hoặc tới phòng khám nha khoa để bác sĩ chuẩn đoán chính xác.
Nguyên nhân gây khớp cắn chéo
Do di truyền
Những đặc điểm về ngoại hình thường ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền. Cấu trúc xương hàm và sự sắp xếp của răng cũng như vậy. Nếu bố mẹ hoặc ông bà có khớp cắn chéo thì khả năng cao con cháu đời sau cũng sẽ gặp tình trạng tương tự.
Hiện tượng khớp cắn chéo do bẩm sinh thì không thể chủ động phòng tránh được. Tuy nhiên, tình trạng này có thể được khắc phục triệt để nhờ kỹ thuật niềng răng.
Do thói quen xấu
Có thể mọi người ít chú ý, nhưng khi những thói quen xấu hình thành từ lúc nhỏ thì bạn rất dễ gặp phải dạng tình trạng sai lệch khớp cắn. Đó là:
- Tật đẩy lưỡi.
- Mút ngón tay.
- Bú bình hoặc ngậm núm vú giả quá lâu.
- Thở bằng miệng.
Những hành động tưởng chừng như đơn giản nhưng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của xương hàm. Nếu diễn ra trong thời gian dài thì sẽ dễ dẫn đến khớp cắn bị chéo nhau. Sự phát triển của cung hàm cũng như xương mặt sẽ bị ảnh hưởng. Nếu trẻ có hàm trên nhỏ bẩm sinh mà thường thở bằng miệng thì nguy cơ bị sai lệch khớp cắn sẽ rất cao.
Do quá trình phát triển răng bất thường
Tình trạng này thường xảy ra khi răng sữa bị mất sớm hoặc răng vĩnh viễn mọc lên quá muộn.
Nếu răng sữa không rụng trong độ tuổi thay răng, quá trình mọc răng vĩnh viễn cũng sẽ bị ảnh hưởng. Đối với trường hợp này, bố mẹ nên cho con đến nha khoa để nhổ bỏ răng. Nếu răng vĩnh viễn xuất hiện muộn nhưng lại mọc lệch thì cần lựa chọn phương pháp niềng răng.
Niềng răng sẽ mang lại hiệu quả cao hơn nếu như được thực hiện từ sớm. Đây là lý do mà bác sĩ khuyến khích bố mẹ nên cho con đến nha khoa thăm khám định kỳ. Nếu phát hiện răng mọc không đúng vị trí thì sẽ có phương án điều trị tối ưu nhất.
Do xương hàm phát triển bất thường
Do xương hàm phát triển bất thường như xương hàm trên kém phát triển hoặc xương hàm dưới phát triển quá mức.
Khớp cắn chéo có gây ảnh hưởng gì không?
Mọi người thường nghĩ rằng, khớp cắn chéo chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ khi cười. Tuy nhiên, đây là hệ quả xảy ra khi mức độ sai lệch khớp cắn nhẹ. Nếu như khớp cắn không khớp nhau, mức độ sai lệch nặng hơn thì bạn có thể gặp phải các biến chứng nghiêm trọng hơn như:
- Răng hoặc cả hàm răng bị đau, nhức.
- Răng bị đau khi cắn hoặc nhai thức ăn.
- Khó khăn khi khép miệng.
- Có thể bị nói ngọng, ảnh hưởng đến phát âm.
- Giảm chất lượng của giấc ngủ.
- Bị rối loạn khớp thái dương hàm.
- Cơ hoặc khớp hàm bị đau.
- Việc vệ sinh răng miệng cũng gặp khó khăn.
- Mảng bám dễ bị sót lại trên răng dẫn đến các bệnh lý răng miệng như: viêm nha chu, sâu răng.
- Răng bị lung lay, dễ gây mất răng.
Đối với trường hợp răng cắn chéo nặng, nếu không được điều trị sớm và đúng cách mà cứ trì hoãn lâu ngày sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng về sau.
Việc chuyển động bất thường của hàm răng do khớp cắn chéo có thể tạo ra trạng thái mất cân bằng cơ trong hệ thống sọ mặt, gây méo mặt và lệch cằm.
Khớp cắn chéo mức độ nặng gây ra tác động rất lớn đến hoạt động ăn nhai, khi thức ăn không được xé nhỏ đã đi trực tiếp xuống dạ dày sẽ là nguy cơ gây ra các bệnh lý đường ruột, dạ dày.
Điều trị khớp cắn chéo như thế nào?
Thông thường, khớp cắn chéo được điều trị sẽ dựa trên 2 dạng: khớp cắn chéo do hàm và khớp cắn chéo do răng. Để điều trị tình trạng khớp cắn chéo an toàn, hiệu quả bạn cần phải đến nha khoa thăm khám để xác định rõ nguyên nhân gây ra là do xương hàm hay là do răng.
Điều trị khớp cắn chéo do xương hàm trên kém phát triển
Nếu nguyên nhân gây ra tình trạng này là do xương hàm trên kém phát triển ở mức độ nhẹ thì bác sĩ thường sẽ chỉ định áp dụng đeo khí cụ nong hàm để hỗ trợ phát triển của xương hàm trên.
Phương pháp này đặc biệt phù hợp cho trường hợp trẻ em bị khớp cắn chéo trước giai đoạn dậy thì từ 12 đến 13 tuổi. Khi này xương hàm vẫn chưa phát triển hết nên hiệu quả khi nong hàm sẽ rất tốt, việc đeo khí cụ nong hàm sẽ mang lại hiệu quả cao nhất.
Điều trị khớp cắn chéo do xương hàm hoặc dị tật khe hở vòm miệng
Nếu khớp cắn chéo là do xương hàm phát triển một cách bất thường ở mức độ nặng, xương hàm phát triển quá mức hoặc dị tật khe hở vòm miệng thì phẫu thuật chỉnh hình khớp cắn chéo là giải pháp mang lại hiệu quả tối ưu.
Phương pháp chỉnh hình khớp cắn chéo thường áp dụng cho người trên 18 tuổi, bởi khi này xương hàm đã phát triển ổn định và tình trạng sức khỏe sẽ đủ điều kiện để đảm bảo quá trình phẫu thuật diễn ra an toàn.
Điều trị khớp cắn chéo do răng
Đối với khớp cắn chéo do răng thì bác sĩ sẽ thực hiện phương pháp niềng răng chỉnh nha. Phương pháp này giúp chỉnh hình khớp cắn chéo, răng lệch lạc, không đều về vị trí thích hợp.
Bạn có thể lựa chọn niềng răng mắc cài hoặc niềng không mắc cài mà vẫn có thể mang lại kết quả như nhau. Ở trẻ em, một số trường hợp cần phải sử dụng tới mũ đội đầu chỉnh nha (headgear) giúp nắn chỉnh các răng lệch lạc về đúng vị trí, giúp cho khớp cắn chuẩn xác hơn. Từ đó, giúp hàm răng của bạn đều hơn và hạn chế việc khớp cắn chéo hiệu quả.
Một số trường hợp mức độ cắn chéo nhẹ và chỉ xảy ra ở 1-2 răng thì bác sĩ sẽ cân nhắc thực hiện bọc răng sứ. Bạn chỉ cần mài đi một lượng nhỏ men răng, sau đó dùng mão răng sứ hoặc mặt dán sứ veneer để phục hình. Từ đó sẽ có một hàm răng mới chuẩn, đẹp và tự nhiên.
Điều trị khớp cắn chéo do răng và xương
Nếu nguyên nhân gây ra khớp cắn chéo xuất phát từ răng và xương hàm thì bác sĩ sẽ kết hợp 2 phương pháp niềng răng và phẫu thuật chỉnh hình khớp cắnđể mang lại kết quả tốt nhất.
Sau khi thăm khám và chụp phim X-Quang, bác sĩ sẽ đánh giá trường hợp của bạn mới xác định nên niềng răng trước hay thực hiện phẫu thuật hàm trước, để có thể rút ngắn thời gian điều trị vừa đảm bảo hiệu quả.
Niềng răng và phẫu thuật hàm đều là kỹ thuật phức tạp đòi hỏi bác sĩ phải có tay nghề và trình độ chuyên môn cao. Cho nên, việc lựa chọn địa chỉ nha khoa uy tín, chất lượng là vô cùng quan trọng, nhằm tối ưu thời gian điều trị và ngăn ngừa các biến chứng không mong muốn có thể xảy ra.
Thời điểm lý tưởng nhất để điều trị khớp cắn chéo
Để ngăn ngừa ảnh hưởng của tình trạng khớp cắn chéo, bác sĩ khuyến cáo mỗi người nên chủ động thăm khám và điều chỉnh khớp cắn sớm nhất có thể.
Đối với trẻ em, độ tuổi từ 6 đến 12 tuổi hoặc khi trẻ được 6 đến 7 tuổi là thời điểm lý tưởng nhất để nắn chỉnh khớp cắn chéo. Vì đây lúc trẻ bắt đầu thay răng, xương hàm đang trong quá trình phát triển nên việc điều trị nắn chỉnh xương răng lệch lạc sẽ dễ dàng và hiệu quả hơn.
Với sự hỗ trợ của các khí cụ chỉnh nha phù hợp ở giai đoạn này có thể giúp sắp xếp, định hướng và tạo khoảng cho các răng mọc đúng vị trí, kịp thời khắc phục răng vĩnh viễn mọc lệch lạc, răng khấp khểnh gây ra khớp cắn bị lệch.
Với người lớn, tình trạng cắn chéo hoàn toàn có thể khắc phục được với phương pháp chỉnh nha và sự theo dõi sát sao của bác sĩ có kiến thức, chuyên môn và kinh nghiệm chuyên sâu.
Nếu chủ động điều chỉnh khớp cắn sớm sẽ giúp cho chúng ta tiết kiệm được thời gian và chi phí cũng như đạt được kết quả tối ưu nhất.
Các phương pháp niềng răng khớp cắn chéo phổ biến nhất
Niềng răng mắc cài kim loại
Niềng răng mắc cài kim loại là kỹ thuật niềng răng truyền thống, xuất hiện đầu tiên. Đây là phương pháp giúp khắc phục hầu hết các trường hợp răng bị khiếm khuyết như thưa, móm, khấp khểnh,… Bộ khí cụ ngoài mắc cài sẽ có dây chun và dây cung. Dây cung được gắn trên rãnh của mắc cài, được cố định bởi dây chun. Dây chun được sử dụng có chất lượng tốt, độ đàn hồi cao nên giúp cho quá trình chỉnh nha diễn ra hiệu quả.
Hiện nay, có hai loại niềng răng mắc cài kim loại. Đó là niềng răng mắc cài cố định và niềng răng mắc cài tự buộc.
Một số ưu nhược điểm của niềng răng mắc cài kim loại như:
| Ưu điểm | Nhược điểm |
| Hiệu quả di chuyển răng cao, khôi phục khớp cắn, khả năng ăn nhai. Thời gian đeo niềng răng nhanh chóng. Chi phí vừa phải, phù hợp với mọi phân khúc khách hàng. Mắc cài được thiết kế từ kim loại nên rất là bền chắc. | Mắc cài dễ nhìn thấy nên không mang tính thẩm mỹ cao. Mắc cài có thể làm nướu, mô mềm trong miệng bị xước, tổn thương. |
Niềng răng mắc cài sứ
Niềng răng mắc cài sứ hoạt động với cơ chế giống như niềng răng mắc cài kim loại. Điểm khác biệt duy nhất là chất liệu của mắc cài. Thay vì sử dụng mắc cài từ kim loại thì mắc cài này được làm từ vật liệu sứ cao cấp. Nhờ màu sắc trong suốt, trùng với màu răng thật nên tính thẩm mỹ mang lại sẽ cao hơn so với dùng mắc cài kim loại.
Các ưu nhược điểm khi thực hiện niềng răng khớp cắn chéo bằng mắc cài sứ:
| Ưu điểm | Nhược điểm |
| Mang lại tính thẩm mỹ cao, giúp bạn tự tin giao tiếp. Hiệu quả nắn chỉnh răng cao. Lực tác động lên răng đều và ổn định. Vật liệu sứ không làm cho khoang miệng bị kích ứng. Mắc cài sứ ít làm cho khoang miệng bị cộm, bị xước, đau. | Quá trình đeo niềng răng lâu hơn so với mắc cài kim loại. Chi phí cao hơn vì vật liệu sứ đắt hơn. Nếu không cẩn thận khi vận động mạnh có thể làm mắc cài bị vỡ. |
Niềng răng trong suốt Invisalign
Niềng răng Invisalign hiện đang là kỹ thuật chỉnh nha tiên tiến nhất hiện nay. Khác với hai phương pháp niềng nêu trên, niềng răng trong suốt không sử dụng bộ khí cụ. Thay vào đó, bạn sẽ đeo máng niềng trong suốt quá trình chỉnh nha. Dựa vào cấu trúc răng mà mỗi người sẽ có một bộ khay niềng răng khác nhau. Khoảng 2 tuần thì bác sĩ sẽ thay máng niềng mới. Mục đích là để phù hợp với vị trí răng ở thời điểm ấy, đảm bảo hiệu quả chỉnh nha khớp cắn chéo.
Một số ưu nhược điểm của niềng răng trong suốt Invisalign như:
| Ưu điểm | Nhược điểm |
| Tính thẩm mỹ mang lại cao nhất trong tất cả các phương pháp niềng. Máng niềng trong suốt, ôm sát thân răng làm người đối diện không nhận ra bạn đang chỉnh nha. Không làm nướu, mô mềm bị tổn thương. Có thể tháo, lắp mỗi khi ăn uống, vệ sinh. Thuận tiện cho việc chăm sóc răng miệng. Không cần đến gặp nha sĩ thường xuyên. | Giá thành cao hơn những phương pháp khác 2 đến 3 lần. Cần đeo khay niềng đủ 22 giờ/ngày để duy trì được hiệu quả nắn chỉnh răng. |
Vì sao nên chọn Nha khoa Quốc tế KAIYEN để chỉnh nha khớp cắn chéo?
Nha khoa Quốc tế KAIYEN là địa chỉ đi đầu trong việc sở hữu, ứng dụng hệ thống máy móc hiện đại nhập khẩu trực tiếp từ Châu Âu. Nổi bật nhất là công nghệ quét dấu răng scan 3D, đây là thiết bị cung cấp hình ảnh cấu trúc răng đa chiều, cho phép bác sĩ quan sát được chi tiết, xác định cụ thể tình trạng răng miệng của bạn. Từ đó lên phác đồ điều trị chính xác và hiệu quả nhất.
Ngoài ra, trực tiếp kiểm tra, tiến hành quá trình chỉnh nha tại Nha khoa Quốc tế KAIYEN là đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao. Không chỉ được đào tạo bài bản về lĩnh vực chỉnh nha chuyên sâu mà còn tu nghiệp tại nước ngoài. Từng khâu, từng bước trong quá trình niềng răng đều được các bác sĩ chăm chút kỹ lưỡng, thực hiện theo quy trình niềng răng tiêu chuẩn của Bộ Y tế. Vì vậy, bạn có thể hoàn toàn an tâm khi lựa chọn Nha khoa Quốc tế KAIYEN.
Bài viết trên đây đã tổng hợp các thông tin về tình trạng khớp cắn chéo cũng như các cách khắc phục hiệu quả cho tình trạng này. Hy vọng mang cho bạn nhiều thông tin hữu ích.
THÔNG TIN NHA KHOA QUỐC TẾ KAIYEN
- Facebook: https://www.facebook.com/nhakhoakaiyenclinic
- Website: https://kaiyennhakhoa.com/
- Hotline: 0818163366
- Địa chỉ: 99 Trần Não, phường An Khánh, Thành phố Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh